Interview met Petra Griffioen

Violiste Petra Griffioen richt zich op meer dan haar viool. Zo leidt ze op een middelbare school het schoolorkest en helpt ze musici om Sena-formulieren in te vullen.

Wat doe je nu?
Als Petra Griffioen ergens induikt wil ze het naadje van de kous weten. Zo viel het haar op een gegeven moment op dat Radio 4 best vaak klassieke cd’s uitzendt. ‘Hoezo  zou Sena alleen maar interessant zijn voor de ‘grote jongens’?,’ dacht ze. ‘Het gaat weliswaar om kleine bedragen, maar bij elkaar opgeteld kan het toch een aardige som zijn.’ Griffioen zocht het tot de komma uit en overtuigde veel klassieke musici ervan dat het zin heeft repertoire op te geven. En nu werkt ze samen met Sena om dat eenvoudiger te maken. ‘Klassieke musici hebben er vaak moeite mee.

Een voorbeeldje. Als je geen hoofdartiest bent, moet je nu het vakje sessiemuzikant aankruisen. Maar daar herkennen veel orkestmusici zich niet in. Ik heb goede hoop dat Sena hier wat aan gaat doen, bijvoorbeeld door een of meer categorieën toe te voegen.’  Daarnaast probeert ze samen met Sena een eenvoudige handleiding op te tuigen voor het melden van klassiek repertoire en het probleem van de verschillende spellingen aan te pakken. Veel moeite kost het haar niet. ‘Ik vind het heerlijk om andere dingen te doen naast muziek, in dit geval door dingen uit te zoeken. Zo heb ik laatst een overzicht gemaakt van tv-registraties voor Norma, een organisatie waar ik me flink in verdiept heb. Ook hier gaat het niet om grote bedragen, maar het is zonde om het te laten liggen.’

Het speur- en spitwerk tekent Griffioen ten voeten uit. Nooit heeft ze zichzelf gezien als ‘muzikant die zich dag in dag uit bezighoudt met zijn of haar instrument’. In die zin heeft ze midden jaren negentig een beetje geluk gehad. ‘Ik kwam van het conservatorium en twijfelde of een carrière in de muziek wat voor me was. Een wonderkind op de viool was ik niet en hoewel ik hard heb gewerkt, was ik allesbehalve monomaan met muziek bezig. En toen was daar Amsterdam Sinfonietta, een destijds jong strijkorkest. Dat was een openbaring voor mij, met name de openheid en vrije sfeer. Ik voelde me hier enorm thuis. Inmiddels is het mijn familie geworden.’ Griffioen doet zo’n zestig concerten per jaar, als freelancer. Iets wat haar enorm bevalt. ‘Freelancers worden doorgaans slecht betaald, maar dat is bij Amsterdam Sinfonietta niet het geval. Dat is mede te danken aan onze zakelijk leider, Joost Westerveld. Hij zet zich heel erg in voor fair pay. Het freelancen past verder heel goed bij mij want het geeft je veel vrijheid om je te ontplooien, andere dingen te doen.’

Zo heeft ze de ruimte om les te geven en is ze al 20 jaar invaller bij het Metropole Orkest. Daarnaast is ze al jarenlang betrokken bij KleuterSinfonietta, een muzikaal programma in het Concertgebouw voor kinderen van 4 en 5 jaar, georganiseerd door Amsterdam Sinfonietta en het Concertgebouw. Grootheden als Dvorák en Haydn worden op een speelse manier gekoppeld aan de belevingswereld van de kinderen, vertelt Griffioen. ‘We doen zo’n veertig voorstellingen per jaar, voor basisscholen in de omgeving van Amsterdam. Per voorstelling zitten er rond de honderd kleuters in het Concertgebouw, voorafgaand hebben ze op school al gewerkt met lesmateriaal. En vaak komen ze er na de voorstelling nog in een aantal lessen op terug. Een voorbeeld van zo’n ‘lesthema’ is omgaan met verlies. Denk aan verschillende afscheidsrituelen, zoals het afscheid nemen van je knuffel. Hier past de muziek van Dowland goed bij.’

Griffioen is daarnaast dirigent van het schoolorkest op de middelbare school van haar dochter. Ze deed daar aanvankelijk vrijwilligerswerk om zo’n schoolorkest op poten te zetten. Dat werd een succes en de school hoopte dat Griffioen wilde doorgaan. ‘Hier zie je het voordeel van freelancen. Je hebt de mogelijkheid om om je heen te kijken en soms doet zich iets moois voor. Maar ik moest nog wel een redelijke vergoeding regelen. Ik stapte met lood in de schoenen op de rector af. Ja, ik wil dit graag doen, maar wil er wel voor betaald worden.’ Griffioen werkt onder meer samen met de toneelvereniging van de school om theaterproducties vorm te geven. ‘Denk aan zoiets als de West Side Story, waarbij een orkest van 20 leerlingen de liedjes speelt.’

Dankzij haar werk op de school, doet ze nu ook nieuwe dingen. ‘Ik dirigeer  bijvoorbeeld, iets waar ik aardig wat studie-uurtjes in heb gestoken. Dat is geweldig. Zo zie je maar: je weet vaak van tevoren niet hoe een balletje rolt als er zich een project aandient. Natuurlijk is geld belangrijk en moet je goed betaald worden. Maar als iets klopt, moet je het gewoon doen, ook al levert het in eerste instantie weinigop.’

Wat heeft de Kunstenbond/ Ntb voor je betekend?

‘Ik vind het heel belangrijk dat de Kunstenbond/Ntb zich zo hard maakt voor musici. Het wordt goed onder de aandacht gebracht.’ Griffioen waardeert het verder dat juristen scherp zijn op contracten. ‘Mijn contract met de school waar ik werk is heel goed doorgenomen. Er zijn aardig wat dingen aangepast en beter geformuleerd. Dat is ontzettend fijn.’

Jeroen Akkermans