Kunstenbond en BAM! Popauteurs klagen platenmaatschappij Universal aan
De Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs hebben namens drie artiesten rechtszaken aangespannen tegen de platenmaatschappij Universal Music. Aanleiding hiervoor zijn de oneerlijke afspraken in contracten met artiesten over de verdeling van inkomsten uit muziekstreaming. Deze afspraken zorgen ervoor dat artiesten een aanzienlijk kleiner deel ontvangen van de opbrengsten uit muziekstreaming dan wat redelijk is.
De rechtszaken
In deze rechtszaken worden de afspraken van Arriën Molema (Room Eleven), Henk Westbroek en Marinus de Goederen (a balladeer) met Universal Music onder de loep genomen. Eerdere gesprekken tussen de betrokken partijen hebben niet geleid tot een eerlijke herziening van de vergoedingen. Daarom zijn op maandag 9 september drie dagvaardingen uitgebracht aan Universal. De rechtszaken zullen op woensdag 9 oktober bij de rechtbank in Amsterdam gaan lopen.
Verouderde Afspraken
Wij vinden dat Universal blijft vasthouden aan verouderde royalties (een percentage van de opbrengst van muziek dat door platenmaatschappijen aan artiesten wordt betaald). Deze royaltypercentages doen geen recht aan de huidige realiteit van hoe er naar muziek wordt geluisterd. Hierdoor zien artiesten weinig terug van de inkomsten die gegenereerd worden via streamingdiensten. Daarnaast betalen artiesten tegenwoordig vaak zelf de opnamekosten en berekenen platenmaatschappijen nog steeds hoge kosten door die in het digitale tijdperk niet meer relevant zijn, zoals kosten voor de productie en verspreiding van fysieke cd’s en lp’s.
Fifty fifty: eerlijk verdeeld
“Als muziekadvocaat analyseer ik al ruim 20 jaar platencontracten,” zegt Bjorn Schipper, de advocaat die betrokken is bij de rechtszaken. Hij vervolgt: “Het gaat er bij mij niet in dat artiesten sinds de opkomst van de digitalisering steeds vaker zelf de financiële risico’s lopen door investeringen te doen in hun muziekopnamen, terwijl ze juist steeds minder inkomsten uit streaming ontvangen. Dat ligt dus niet alleen aan de hoogte van de vergoedingen die muziekplatforms zoals Spotify aan platenmaatschappijen betalen, maar juist ook aan de soms ronduit scheve verdeling van die inkomsten tussen artiest en platenmaatschappij. Een moderne artiestenroyalty voor streaming ligt als je het mij vraagt eerder rond de 50% dan rond de 20%. Pas dan kunnen we spreken van een eerlijke beloning van artiesten.”
In Groot-Brittannië speelde eerder een vergelijkbare zaak rondom de streaminginkomsten van de artiest Four Tet, waarbij platenmaatschappij Domino uiteindelijk erkende dat een 50% verdeling van de inkomsten op zijn plek was en het openstaande bedrag met terugwerkende kracht aan hem betaalde. Daarnaast heeft de Amerikaanse rechter al eerder de moedermaatschappij van Universal Music in de Verenigde Staten veroordeeld tot een 50% verdeling van haar inkomsten over de digitale verspreiding van de muziek van rapper Eminem.
Principekwestie
We zien deze rechtszaken als een principekwestie. We hopen dat de rechter zal erkennen dat de huidige verdeling van streaminginkomsten onredelijk is en dat deze aangepast moet worden om artiesten een eerlijk deel van de opbrengsten te garanderen. Niet alleen voor de artiesten die in deze rechtszaken vertegenwoordigd worden, maar ook voor andere artiesten die zich in hetzelfde schuitje bevinden. Mogelijk zijn sommige artiesten bang voor de gevolgen als zij zich publiekelijk uitspreken over oneerlijke contracten. Dit maakt het lastig voor individuele artiesten om verandering te eisen. Daarom hebben wij het initiatief genomen voor deze rechtszaken, in de hoop dat deze voor artiesten onwenselijke situatie doorbroken kan worden. Als de rechter ons in het gelijk stelt, kunnen andere artiesten zich hierop beroepen (er wordt dan, in juridische termen, een precedent geschapen). Namens alle artiesten gaan we de strijd aan voor eerlijke beloning in het digitale tijdperk.
Het belang van goede afspraken
Bij de artiesten die bij deze rechtszaken betrokken zijn, gaat het om relatief oude contracten. Het was toen ondenkbaar dat streaming zou ontstaan als manier om naar muziek te luisteren, laat staan de enorme groei die streaming zou doormaken (en nog steeds doormaakt, waaraan platenmaatschappijen veel geld verdienen). Bij nieuwe en huidige contracten is dat natuurlijk niet meer zo. Daarom hopen we dat beginnende artiesten zich door deze rechtszaken bewust worden van het belang om vanaf het begin goede afspraken te maken met hun platenmaatschappij. Als opkomend artiest kan het imponerend voelen om met een platenmaatschappij in gesprek te gaan, omdat je óók blij bent dat je muziek door hen serieus genomen wordt. Toch is het altijd een goed idee om je contract te laten nalopen door iemand met juridische kennis.
De initiatiefnemers
Voor deze rechtszaken slaan de Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs de handen ineen, om samen te strijden voor een betere en eerlijke vergoeding voor artiesten. De Kunstenbond zet zich als vakbond in voor eerlijke betaling, goede contracten, meer zekerheid en een veilige werkvloer voor iedereen die werkt in de culturele en creatieve sector – zowel werknemers als zzp’ers. Dit doet de Kunstenbond door collectieve onderhandelingen met werkgevers en opdrachtgevers, politieke lobby en individuele juridische en bedrijfskundige ondersteuning. Binnen de Kunstenbond zijn in de Ntb/vakgroep Muziek de muziekleden vertegenwoordigd. BAM! Popauteurs is een beroepsvereniging die artiesten, songwriters en producers van popmuziek in Nederland vertegenwoordigt en die lobbyt voor eerlijke vergoedingen, voor een veilige werkomgeving en voor betere arbeidsvoorwaarden voor culturele zzp’ers. Bij BAM! Popauteurs kun je als lid o.a. terecht voor juridisch advies, hulp bij subsidieaanvragen, netwerkmogelijkheden en creatieve ontwikkeling door middel van writing camps en residenties.
Samen staan we sterker in het behartigen van de belangen van culturele en creatieve professionals, en artiesten in het bijzonder. Sluit je ook bij ons aan, zodat we een nog sterkere positie hebben in de onderhandelingen voor eerlijke vergoedingen voor het werk van makers.